کارشناسی ارشد مهندسی صنایع گرایش بهینه سازی سیستم ها و دروس آن
کارشناسی ارشد مهندسی صنایع گرایش بهینه سازی سیستم ها و دروس آن
این گرایش قدیمی ترین گرایش مهندسی صنایع است که در گذشته به نام “مهندسی صنایع-گرایش مهندسی صنایع” یا صنایع – صنایع بوده است، ولی در سالهای اخیر نام آن به بهینه سازی سیستمها تغییر کرد. اولین بار دانشگاه تربیت مدرس در سال ۱۳۹۳ در این گرایش اقدام به پذیرش دانشجو نموده است. از آنجاییکه این گرایش قدیمی ترین گرایش کارشناسی ارشد مهندسی صنایع است، بیشتر دانشگاه ها نیز اولین گرایشی که در آن دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی صنایع پذیرفته اند، همین گرایش بوده است.
به همین دلیل بیشترین گرایشی که دانشکده های مهندسی صنایع ایران در مقطع کارشناسی ارشد دارند گرایش بهینه سازی سیستم هاست . بالاترین ظرفیت پذیرش دانشجو در بین گرایش های کارشناسی ارشد مهندسی صنایع نیز مربوط به همین گرایش می باشد.
علاوه بر این به دلیل قدیمی تر بودن این گرایش، تعداد اعضای هیات علمی دانشگاه ها در این گرایش بیشتر و تجربه آنها نیز معمولا غنی تر است. همچنین دانشجویان نیز از آن استقبال بیشتری می کنند، به طوری که در بیشتر دانشگاه ها اولین گرایشی که ظرفیت آن پر می شود همین گرایش می باشد.
در سیلابس قدیمی این گرایش، بیشتر دانشگاهها درس اجباری اقتصاد مهندسی پیشرفته، روشهای آماری (آمار پیشرفته)، طراحی سیستمهای صنعتی و تئوری صف را ارائه می دادند. همچنین دانشجو موظف بود از چندین درس اختیاری نیز درس ۳ واحدی اخذ کند. با نگاهی به دروس اجباری و اختیاری سیلابس گذشته این گرایش، معمولا اینطور برداشت میشود که این گرایش ادامه همان کارشناسی مهندسی صنایع است که دروس آن معمولا تخصصی تر شده و عمق بیشتری پیدا کرده اند.
طبق سیلابس جدید حداقل ۳ تا از دروس زیر باید برداشته شود: .
- نظریه صف.
- طراحی آزمایشها
- فرایندهای تصادفی
- آمار چند متغیره
- طراحی سیستمهای صنعتی.
که از آنجایی که ۴ درس اول آماری و احتمالی هستند، به نظر می رسد این گرایش نسبت به گذشته وابستگی بیشتری به آمار و احتمال پیدا کرده است.
همچنین حداقل یکی از دروس زیر که همگی از دروس تحقیق در عملیات هستند باید اخذ گردد:
- برنامه ریزی خطی
- برنامه ریزی غیر خطی
- برنامه ریزی پویا
- برنامه ریزی عدد صحیح
در آخرین ویرایش این گرایش، دو زمینه سیستمهای تولیدی و تحقیق در عملیات تعیین شده است که دانشجو با توجه به زمینه مورد علاقه خود واحدهای باقی مانده را از دروس تعیین شده برای هر زمینه انتخاب می کند.
فهرست دروس هر زمینه در فایل برنامه ریزی تحصیلات تکمیلی وزارت علوم موجود است.
از جمله ویژگیهای این گرایش در گذشته این بود که دست دانشجویان برای انتخاب حوزه پایان نامه بازتر بوده است، در واقع یک دانشجو اگر در سال اول کارشناسی ارشد مثلا به حوزه زنجیره تامین علاقه مند میشد، می توانست حوزه پایان نامه خود را در این زمینه بردارد، شاید به همین دلیل است که این گرایش از جمله گرایش هایی است که برای دانشجویان علاقمند به ادامه تحصیل در مقطع دکتری معمولا بیشتر مورد توجه قرار می گیرد.
باید توجه داشت که در این گرایش به اندازه گرایش هایی نظیر مهندسی مالی، یا مدیریت پروژه با کیفیت و… حوزه تخصصی کاملا مشخص نیست و دانشجو می تواند حوزه های مختلفی برای کار و ادامه تحصیل انتخاب کند.
بنابراین به دانشجویانی علاقمند به این انتخاب این گرایش، توصیه می شود علاوه بر گذراندن واحدها و انجام پایان نامه، به ویژه در سال اول، سعی کنند که یک حوزه از حوزه های مهندسی صنایع که بازار کار مناسبی دارد را انتخاب کنند و با بهره گیری از دوره های جانبی که معمولا در دانشگاه ارائه نمی شوند، مهارت خود را در یک حوزه تخصصی مهندسی صنایع افزایش دهند.
برخی دانشگاهها گرایش های خاصی در حوزه مهندسی صنایع دارند که در چارچوب هیچکدام از گرایش های اصلی نبوده است، مانند گرایش حمل و نقل دانشگاه علم و صنعت، این موارد نیز معمولا در گذشته در دفترچه شماره ۲ سازمان سنجش به عنوان زیرگرایش برای گرایش بهینه سازی نوشته می شدند.
گرایش حمل و نقل دانشگاه علم و صنعت در دانشکده راه آهن ارائه می گردد و شاید به همین دلیل است که استقبال از آن نسبت به اسم دانشگاه کمتر به نظر می رسد و ظرفیت این گرایش چندان زود پر نمی شود. فارغ التحصیلان این گرایش علاوه بر اینکه می توانند در حوزه ها و زمینه های مختلف مهندسی صنایع فعالیت کنند، امکان اشتغال در مراکز و شرکتهای وابسته به راه آهن، مترو، مترا (شرکت خدمات مشاوره ای راه آهن) و… را دارا می باشند.
